Om twee uur vanmiddag was het dan zover. Ex-voorzitter van de Tweede Kamer Dick Dolman voerde de eerste zet uit aan beide matchborden in de Glazen Zaal van het raadhuis. En de vier matadoren gingen er meteen flink tegenaan. Timman en Jobava speelden een uiterst interessante opening waarin de Nederlander de overhand verkreeg, maar op een cruciaal moment eieren voor zijn geld koos. En Alexey Shirov vloog Anish Giri vrijwel meteen naar de keel, waarop de Nederlandse nummer 7 van de wereld bijzonder gehaaid counterde en het eerste punt drukte.
Timman - Jobava
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 Lb4+ 4.Ld2 Lxd2+ 5.Dxd2 d5 6.g3 Pbd7 7.Lg2 c6
Deze opstelling is veel gespeeld door Andersson in de jaren tachtig. Jobava heeft het door de jaren heen ook enkele malen op het bord gehad, maar nooit kreeg hij de populairste zet tegen:
8.0–0 dxc4 9.a4 Tb8 10.Tc1 b6
Om op het natuurlijke 11.Pa3 11...b5! te spelen.
11.Txc4 c5
12.b4
Een mooie thematische zet, die de zwakten over de b-lijn opheft en de druk opvoert.
12...La6 13.Tc2
Na 13.b5 Lb7 is c5 stevig gedekt en heeft zwart zijn doel bereikt.
13...cxb4
“Only move”, zei Jobava. De computer geeft nog 13...0–0 14.dxc5 bxc5 15.bxc5 Pe4 16.De3 Pexc5 en vanwege het schaak op de onderste rij kan wit niet tweemaal op c5 slaan.
14.Dxb4 De7 15.Da3 Lb7 16.Pbd2
Het ziet er vrij onprettig uit voor zwart. Hij kan niet meer ‘passen’.
16...Dxa3 17.Txa3 Ke7 18.Pe5 Lxg2 19.Kxg2 Thc8
Een tactische save. Na 19...Tb7 20.Pc6+ Kf8 21.a5 staat wit duidelijk beter, en na 19...Tbc8? 20.Pc6+ Kf8 21.Tac3 is de dametoren te passief.
20.Pc6+ Ke8
“Hier moest ik kiezen”, zei Jobava. “Als ik 20...Kf8 speel, dan komt 21.Tac3 Tb7 22.Pb4 en wit pakt de c-lijn. Als ik mijn koning op e8 zet, kan die later altijd nog naar d8. Wits volgende zet zag er gevaarlijk uit.”
21.e4 Ta8 22.e5 Pd5 23.Pe4 Tc7 24.Pd6+ Kf8
Hier pakte Timman de remise met...
25.Pb5 Tcc8 26.Pd6 Tc7 27.Pb5
“Ik zag niet hoe ik verder moest komen”, zei hij. “Zeker aan het begin van zo’n match moet je niet teveel risico nemen.” Jobava was ook van mening dat andere pogingen van wit riskant zouden kunnen zijn.
Bijvoorbeeld 27.a5 Pb8 28.axb6 Pxb6 29.Pb4 Txc2 30.Pxc2 a5 en zwart heeft een vrijpion waarmee wit rekening moet houden.
Video: Peter Doggers
De tweede partij begon erg rustig, maar dat was van korte duur. Na dit gevecht werd Anish Giri meteen danig aan de tand gevoeld door Jan Gustafsson en Paco Vallejo Pons op Chess24.
Shirov - Giri
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.d3 Pf6 5.Pc3 d6
Giri: “Vanaf het begin had ik het idee dat ik OK stond. Hij kopieerde mijn zetten. Hij had wel een tempo meer, natuurlijk.” Op de vraag van Jop Delemarre in de commentaarzaal waarom het altijd zwart is die moet afwijken in een symmetrische stelling, kwam het filosofische antwoord: “Omdat wit het niet kan.”
Neemt u even pauze en laat dit bezinken. In ieder geval volgde Giri de gedachtengang van Delemarre:
6.0–0 Pa5 7.Lb3 a6
Voorkomt dat wit met 8.Pa4 hetzelfde geintje kan uithalen.
8.d4!?
Verrassend, en volgens Gusty niet zo goed. Maar Giri had de zet verwacht: “Anders neem ik gewoon de loper. Ik heb 8.Le3 en 8.Lg5 al eens tegen gehad, allebei tegen Harikrishna. Van hem heb ik veel geleerd over deze stelling.”
8...Pxb3 9.axb3 exd4 10.Pxd4 h6
11.Pf5
Ook dit had Giri verwacht: “Anders rokeer ik gewoon, en, nou ja, heb ik het loperpaar.” “Dus je verwachtte dat hij zou verliezen?” riep Gusty en daarmee begon een vermakelijk stukje trash talk over Skype.
11...Lxf5 12.exf5 0–0 13.g4
Dit was mogelijk wat voorbarig. Op 13.Df3 had Giri 13...d5 willen spelen om te consolideren.
13...Dd7
Een vrij uitdagende zet, omdat het witte antwoord sterk lijkt.
14.Pd5!? Pxd5 15.Dxd5 Db5!
“Deze zet had ik overzien”, gaf Shirov toe. “Hierna moet ik al vechten voor remise, proberen te overleven. Zo kort na de opening al.”
16.Df3 Tfe8 17.Kg2
Na 17.c4 Dc6 gaat zwart al een gunstig eindspel in, want na 18.Dxc6 bxc6 volgt 19...Teb8 en de b-pion is niet meer te redden. Maar de dame toelaten op e2 is ook geen feest.
17...De2 18.c3 Te4 19.Ta4 Tae8 20.Txe4 Txe4
21.h3
De spelers analyseerde lang het alternatief 21.Lf4, dat volgens Giri beter was. De loper gaat naar g3 en dekt f2, en ...d6–d5 wordt bemoeilijkt omdat c7 hangt. Zwart antwoordt met 21...a5 (om 22.b4 te verhinderen) en daarna 22...Te8!. “Dat had ik dan nog wel even moeten vinden”, zei Giri.
21...d5 22.b4 Lb6
23.f6
Een poging om ijzer met handen te breken. Shirov vermoedde dat hij na de heen-en-weer zet 23.Tg1 nog wel remisekansen had gehad. Giri dacht ook dat het nog niet zo slecht met wit gesteld was: “Misschien had hij gewoon de dames moeten ruilen.”
23...g5 24.Df5 Te5 25.Dc8+ Kh7!
26.Df8
Even schrok Giri van het verraderlijke 26.Le3!? , maar toen vond hij de aardige variant 26...Txe3 27.Df8 Df3+ 28.Kg1 Dg3+! 29.fxg3 Te8+ 30.Dc5 Lxc5+ 31.bxc5 Te2 met een winnend toreneindspel.
26...De4+ 27.Kg3 Dg6 28.f4 gxf4+
Hier een tweede opletmomentje: niet het aanvankelijk geplande 28...Dxf6 wegens 29.fxg5! Dxf1 30.g6+! en wit wint!
29.Lxf4 Te2
30.Lxh6
Shirov gaat liever in vuurwerk ten onder. Het dame-eindspel na 30.Lc1 Le3 31.Lxe3 Txe3+ 32.Tf3 Txf3+ 33.Kxf3 Dxf6+ was volgens Giri gewonnen.
30...Dxh6 31.Dxf7+ Kh8 32.Tf3 Lg1! 33.h4
Meer kansen bood nog 33.Td3 Te3+ 34.Txe3 Dxe3+ maar dat moet gewonnen zijn voor zwart.
33...Lh2+ 34.Kh3 Ld6
En opgegeven. Wit moet dames ruilen en het eindspel biedt geen kans meer.
Video: Peter Doggers
En zo had toernooidirecteur Loek van Wely niets teveel gezegd toen hij de verwachting uitsprak dat de matches veel spektakel zouden opleveren. Wij kunnen nauwelijks wachten tot de volgende ronde.
